اثر جایگزینی ماست و ماست پروبیوتیک به جای شیر بر عملکرد و سلامت گوساله های شیرخوار هلشتاین

در یک طرح کاملاً تصادفی 35 گوساله شیرخوار هلشتاین به پنج تیمار (7 گوساله در هر تیمار) از 4 روز پس از تولد تا دو هفته بعد از شیرگیری (به مدت 70روز) به منظور مطالعه اثرات جایگزینی شیر با ماست معمولی یا پروبیوتیک در تغذیه گوساله های شیرخوار بر عملکرد و سلامتشان، تقسیم شدند. تیمار ها شامل: 1- شاهد (شیر بدون هر گونه افزودنی)، 2- شیر حاوی 15% ماست معمولی، 3- شیر حاوی 30% ماست معمولی، 4- شیر حاوی 15% ماست پروبیوتیک و 5- شیر حاوی 30% ماست پروبیوتیک. گوساله ها روزانه دو مرتبه درصبح و بعد از ظهر با شیر تغذیه شدند که ماست در شیر بعد از ظهر اضافه شد. در طول آزمایش ، گوساله ها دسترسی آزاد به آب و جیره آغازین داشتند. خوراک آغازین مصرفی به صورت روزانه ثبت گردید. وزن بدن در شروع آزمایش و به صورت هفتگی اندازه گیری شد. وضعیت مدفوع دوبار در روز بررسی و بر اساس قوام آن نمره دهی شد. فراسنجه های رشد اسکلتی در روز های 14، 34 و 56 روزگی اندازه گیری شدند. نمونه-های خون جهت تعیین فراسنجه های خون در سنین 4، 34 و 56 جمع آوری شدند. همچنین در روز 42 آزمایش به منظور انجام تست cbc نمونه های خون جمع آوری شدند. نتایج نشان دادند که، میانگین ماده خشک مصرفی روزانه و ماده خشک مصرفی کل تفاوت معنی داری (p>0.05) بین تیمار های آزمایش نداشتند. میانگین اضافه وزن روزانه و اضافه وزن کل به طور معنی داری (p<0.05) بین تیمار ها متفاوت بودند به طوری که میانگین اضافه وزن روزانه و اضافه وزن کل به طور معنی داری (p<0.01) در گروه های تغذیه شده با ماست نسبت به شاهد بزرگتر بود. اضافه وزن بعد از شیرگیری بین تیمار ها به صورت معنی دار (p<0.05) متفاوت نبود اما در گروه های تغذیه شده با ماست معمولی اضافه وزن بعد ازشیرگیری به طور معنی داری (p<0.05) نسبت به گروه های تغذیه شده با ماست پروبیوتیک بیشتر بود. ضریب تبدیل خوراک بهبود معنی داری (p<0.05) در گروه های تغذیه شده با ماست نسبت به شاهد داشت. تعداد روز های بیماری و درصد نوتروفیل ها بین تیمار ها تفاوت معنی دار (p>0.05) نداشتند. درصد لنفوسیت ها به طور معنی داری (p<0.01) در تیمار 4 و در گروه های تغذیه شده با ماست نسبت به شاهد افزایش یافت. نسبت نوتروفیل به لنفوسیت کاهش معنی داری (p<0.01) در تیمار های 3 و 4 و همچنین در گروه های تغذیه شده با ماست نسبت به شاهد داشت. تفاوت معنی داری (p>0.05) از لحاظ تری گلیسرید، گلوکز و پروتئین کل بین تیمار ها مشاهده نشد. کلسترول به طور معنی داری (p<0.001) در تیمار های 2، 4 و 5 کاهش و hdl به صورت معنی داری (p<0.05) در تیمار 2 افزایش یافت. در روز 34 طول بدن به طور معنی داری (p<0.05) برای گروه های ماست و بیشتر برای گروه های تغذیه شده با ماست پروبیوتیک (p<0.01) و تیمار 4 بیشترین (p<0.01) طول بدن را داشت. در روز 56 ارتفاع جدوگاه به طور معنی داری (p<0.05) در گروه های تغذیه شده با ماست نسبت به شاهد افزایش یافت. در روز 14 عرض استخوان هیپ به افزایش معنی داری (p<0.05) در تیمارهای 3، 4 و 5 داشت و به طور معنی داری (p<0.01) در گروه های تعذیه شده با ماست نسبت به شاهد بیشتر بود. به عنوان یک نتیجه ماست توانست عملکرد و سلامت گوساله ها را بهبود بخشد هرچند به نظر نمی رسد ماست پروبیوتیک اثرات معنی دار متفاوتی نسبت به ماست معمولی داشته باشد.